Kitap: Jerzy Kosinski - Boyalı Kuş

Bu kitabı ve kapağını çok iyi biliyordum. Çünkü tuhaf bir şekilde kimin evine gitsem bu kitap kütüphanede oluyordu. (Bu şekilde zihnime kazınmış bir diğer kitap da Körleşme'dir) Fakat yıllardır okumak hiç aklıma gelmemişti. Bir ara çok da kalın olmayan, akıcı bir kitap okumak istedim ve işte, birkaç gün içinde bitmişti bile...

Kitap 2. Dünya Savaşı sırasında Doğu Avrupa'da geçiyor, ana karakter bir çocuk. Kitap boyunca çocuk öyle akıl almaz şeyler yaşıyor, o kadar büyük bir sefalet ve zalimlik var ki, insan okuduklarına inanamıyor. Bazı noktalarda "Bu kadar da olmaz" dedim, bazı yerlerde ise "bu kitap iyiden iyiye fantastik kurgu" dedim. 

Yıllardır pek çok tuhaf hikaye duydum, gördüm, bu nedenle halen şaşırabildiğimde buna seviniyorum bile. Gerçi zalimliğe şaşırmak ne kadar iyi bilemiyorum, onu kanıksamaktan daha iyi sadece. Kitabı okumanızı tavsiye ederim, ancak hassas biriyseniz zorlanabilirsiniz. 

Kosinski'nin bu kitabının ne kadarı otobiyografik, ne kadarı kurgu tam olarak çözülemese de, kendisinin hafif uçuk olması akılda soru işareti bırakıyor. İşin dedikodu kısmına gelirsek; yazar ünlü yönetmen Polanski ile arkadaştı ve Polanski'nin evinde yaşanan Charles Mason Katliamı'ndan "davete geç kalması" sayesinde kurtulmuştu. Cinayete kurban gitmedi, kitap yazmaya devam etti fakat 58 yaşında intihar etti.

İntiharına giden yolda yaşadığı bunalımın nedenlerinden biri çıkan dedikodular. Kitaplarını kendisinin değil, editörlerin yazdığı, ancak isimlerinin belirtilmediği veya Lehçe yazıp İngilizce'ye tercüme ettirdiği ve yine tercümanın isminin belirtilmediği dedikoduları çıkmış. Bir diğer iddia "intihal", Bir Yerde isimli kitabının çalıntı olduğu konuşuluyormuş. Son iddia ise en fenası: Boyalı Kuş'taki çocuğun kendisi olduğunu söyleyen Kosinski'nin aslında 2. Dünya Savaşı'nda o kadar da acı çekmediği, kitapta zalim olarak tanıttığı Polonyalılarca korunduğu belgelerle ortaya konulmuş. Böylece 2. Dünya Savaşı ve Yahudilikle "prim yaptığı" söylenmiş. (Günümüzün argosuyla göçmenliğin ekmeğini yemiş) 

Adamın hayatını okuyunca ne yazık ki kendisi bana da oldukça itici, yalancı ve prim yapma arzusu dolu göründü. Polanski'yi de sevmem zaten, bana arkadaşını söyle sana kim olduğunu söyleyeyim. Dedikodular abartılı olabilir ancak Jerzy de sütten çıkmış ak kaşığa benzemiyor.

Gevezeliği bırakırsam; Kitap okunmaya değer, fakat okudukça insanlığa inancınızı yitirebilirsiniz. Ayrıca bazı geceler kabus görebilirsiniz, dikkat ediniz.

Kitap : 2014 Favorileri

Goodreads'de 2014 hedefim 60 kitap okumaktı. Yılın ilk yarısı hiç okumayıp, sonlara doğru hırslandığımdan, 60 kitap hedefini zar zor tutturdum. Ayrıca birkaç çizgi roman (graphic novel) da listeye dahil.

En sevdiklerimi aşağıda nedeniyle listeliyorum. 

1- Antonio Altarriba - Uçma Sanatı/Bir İspanya İç Savaşı Hikayesi

Hem çizgi hem de roman. İspanya İç Savaşı zaten oldukça ilginç bir konu, bu dönemde sıradan bir insanın başına gelenler ve savaş sonrası hayat hikayesi, oldukça güzel bir kitap.

2- Jose Saramago - Körlük

Saramago'yu pek tabii duydum, (Nobel ödüllü) Körlük isimli kitabı hem birçok tanıdığın kütüphanesinde gördüm, hem de başrolünde ünlü oyuncuların yer aldığı film uyarlamasını biliyorum. Fakat bir türlü okumamıştım işte. Distopik ve karanlık olduğunu duyduğumdan bir türlü elim gitmemişti. Evet oldukça iç karartıcı kısımları var, ancak okunmalı. Devam kitabı "Görmek" ise ilk yarısında biraz düşük tempolu, yer yer sıkıcı, ancak sonlara doğru açılıyor ve ilgi çekici.

3- Katherine Burdekin - Swastika Geceleri

Harika bir distopya. Açıkçası bu kitabı "feminist distopya" olduğunu duyunca okumak istemiştim ancak "2. Dünya Savaşı farklı sonuçlansaydı" kurgularını merak eden herkese tavsiye ederim. Hitler'in sonunun ne olacağının henüz tahmin edilemediği 1937 yılında yayımlanmış. Düzenin homoseksüellik ve ırkçılık üzerine kurulduğu, kadınların evcil hayvanlardan bile daha düşük bir konumda bulunduğu tuhaf bir dünya. (Yazarın ismi ilk yayımlandığı 1937'de "Murray Constantine" olarak geçiyormuş)

4- J.K. Rowling - Harry Potter

Harry Potter neredeyse herkesin aşina olduğu bir fenomen. İlk kitapları lisedeyken okuduğumdan, pek hatırlamıyordum. Hepsini baştan okudum. Çok güzel zaman geçirmemi sağladılar. Harry Potter'ı, arkadaşlarını, kitabın satır aralarındaki mesajları ve fantastik dünyayı çok seviyorum.

5- Albertine Sarrazin - Aşık Kemiği

Benim için yılın son haftalarında ilginç bir keşif. Bu kitabı nereden duyup da alınacaklar listeme ekledim hatırlamıyorum, belki Patti Smith tavsiyesi olduğunu okumuş ve unutmuşumdur. Albertine Sarrazin'in trajik hayat hikayesi insanı çok etkiliyor. Yıllarını yetiştirme yurtlarında, cezaevlerinde veya kanundan kaçarken geçirmiş, bazen fahişelik yapmış, daha 29 yaşında hayatını kaybetmiş. Kitap da bu hayat hikayesinden hareketle yazılmış.

Ek olarak öneriler:

* Simone de Beauvoir - Moskova'da Yanlış Anlama

İncecik bir kitap, yıllardır evli bir çiftin Moskova gezisine tanık oluyoruz. Sosyalizm, evlilik, kadın/erkek farkları gibi konulara ufak dokunuşları var.

* Etgar Keret - Tanrı Olmak İsteyen Otobüs Şoförü ve Buzdolabının Üstündeki Kız

Etgar Keret İsrailli bir yazar, öykülerini sevmeyeceğimi sanıyordum ancak okurken çok iyi vakit geçirdim. Her zaman komik değil tabii ancak genelde tebessüm ettiriyor, çoğu ironik ve fantastik.

Kış Okuma Şenliği ve Pinucciasbooks

Pinuccia isimli blog, sürekli takip ettiğim ve takdir ettiğim bir blog. Özellikle farklı ülkelerden yazarlar ve farklı türlerden kitaplar seçmeye çalışması, ayrıca insanları heveslendirecek "birlikte okuma etkinlikleri" yapması hoşuma gidiyor. Bu etkinliklerden biri de Kış Okuma Şenliği. Linkte görebileceğiniz gibi ödüllü olan bu etkinlikte amaç 3 Kasım-3 Mart tarihleri arasında kategorilere uyan 17 kitabı okuyarak mümkün olduğunca fazla puan toplamak.

Ben şenliğe katılmayı düşünmüyordum, ancak sonra 2014'e yavaş bir giriş yaptığımı ve evde okumadığım pek çok kitap olduğunu hatırladım. Böylece, yarışma amaçlı değil de, kendimi motivasyon amaçlı olarak bu kategorilerde kitap aramaya başladım kütüphanede... Kitapların en az 200 sayfa olması gerekiyor.

İlk anda bulduklarım şöyle:

1. Kategori (10 puan): Altın Kitaplar Yayınevi’nden çıkan bir kitap:

* Stephen King- Mahşer: Ne yazık ki evde okumadığım veya 200 sayfa sınırına uyan başka bir Altın Kitaplar kitabı yok. Ne yazık ki diyorum çünkü şimdi araştırınca gördüm ki bu kitabın bir de "sansürsüz tam metin" versiyonu varmış. Bendeki 1. baskı ve 1987'den kalma, sansürlü. 428 sayfa. (Sansürsüz hali 1216 sayfaymış?!) Stephen King hayranı birkaç arkadaşım var, her zaman bu adamda ne bulduklarını merak etmişimdir. Bir ara ben de o bulduklarını arayacağım.

2. Kategori (10 puan): Kütüphaneden ödünç alınmış veya sahaftan satın alınmış bir kitap

* Clarissa P. Estes - Kurtlarla Koşan Kadınlar: Feministlere kulak kabartan her kadın bu kitabı okumuştur herhalde. Okumayanı dövüyorlar sanırım. Ben de bu kitabı öğrenciyken bir sahaftan almıştım. Ancak yarısına kadar okuyabildiğimi hatırlıyorum. Şu anda kitapla ilgili pek bir şey hatırlamıyorum. Artık kendime feminist de dediğime göre oturup okuyabilirim herhalde. "Ağır Kitaplar" serisinden ve 560 sayfa olduğu için beni biraz ürkütmüyor değil...

3. Kategori (10 puan): Adında bir hayvan adı olan bir kitap

* Kurt Vonnegut - Kedi Beşiği: Bu kitap da bizim kütüphanede yıllardır duran, her yıl elimi attığım kitaplardan biri. Hatta uzun süre bunu okuduğumu sandım. Fakat ilk sayfalara bakınca okumadığımı anladım. 299 sayfa, Bendeki kitap yine 1. baskı ve 1974'den kalma! Aslında benim için kategoriler esnetilmeli, bütün kitaplarım sahaf ürünü gibi hahahahaha....

4. Kategori (15 puan): 600 sayfadan uzun bir kitap 

* Philippa Gregory - Boleyn Mirası: Bunda biraz hile yapmış hissediyorum. Çünkü evdeki 600 sayfadan uzun kitaplar baya ağır edebi eserlerdi. Benim de hafif bir kitapla okuma motivasyonuna ihtiyacım vardı. 656 sayfa.

5. Kategori (15 puan): Nobel Edebiyat Ödülü kazanmış bir yazarın bir kitabı

* Orhan Pamuk - Beyaz Kale: Orhan Pamuk'un okumadığım 1-2 kitabından biri. 199 sayfa ama idare ediniz artık. Ayrıca henüz elimde yok, ödünç olarak arkadaşımdan almaya çalışacağım.

6. Kategori (15 puan): Türk edebiyatında klasik kabul edilen bir roman

* Orhan Kemal - Bereketli Topraklar Üzerinde: 380 sayfa, Daha önce bir Orhan Kemal kitabı okudum ancak bende izlenim yaratmasına yetmedi... Daha okumam gerekiyor.

7. Kategori (15 puan): Hiç okumadığınız bir ülke edebiyatından bir kitap

* Sigrid Undset - Kristin Lavransdatter: Her Kadın Gibi ismiyle Türkçeleştirilmiş ancak İdefix'te satış dışı olduğundan İngilizce e-kitap olarak buldum. Norveç'li yazar, Nobel aldığı için ilgimi çekmişti yani iki kategoriyi hatta üç kategoriyi birden karşılıyor sanırım (kitap üçlemeymiş diye okudum)

8. Kategori (20 puan): Sinemaya uyarlanmış bir kitap

* Buna bir şey bulamadım henüz, yani bulurum tabii ama bizim kütüphaneden bulmak zor olabilir.

9. Kategori (20 puan): Adında kış mevsimine ilişkin bir sözcük olan veya konusunda kış teması olan bir kitap

* Bunu da bulamadım, bizim kütüphanede başlığında Kış olan kitapları okumuşum daha önce :(

10. Kategori (25 puan): Yasaklanmış bir kitap

* Anne Frank'ın Hatıra Defteri: Anne Frank'ın kitabını Ocak ayında bitirdiğim için şenliğe dahil edebiliyoruz ve böylece bu kategoriden yırtmış oluyorum hehehehe.

11. Kategori (25 puan): Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk hakkında yazılmış bir kitap 

* Evde bu konuda kitap bulabileceğime eminim ama henüz bulamadım.

12. Kategori (25 puan): Yayınlanmış en az beş kitabı olan bir yazarın ilk kitabı

* Bunu da bulamadım daha. 

13. Kategori (25 puan): Bir biyografi veya otobiyografi

Seçtiklerim 3 tane oldu?! :(

* Mitch Winehouse - Kızım Amy : Bunu haftasonu okuyup bitirdim... Çok basit anlatımı olduğundan hemen okunuyor, Amy Winehouse ile ilgili biyografi. 352 sayfa

* "90'a Yaklaşırken" - Asım Kocabıyık Kitabı - Söyleşi: Esra Üstündağ Selamoğlu 291 sayfa (Borusan Holding kurucusu Asım Kocabıyık kitabı, Asım Bey geçen yıl vefat etti)

* Emine Uşaklıgil - Benim Cumhuriyet'im. 431 sayfa

Benim Cumhuriyet'im, Cumhuriyet Gazetesi'ni ön plana alıyor o yüzden otobiyografik kısmı ne kadardır emin olamadım. Karar da veremedim okuyup okumamaya.

14. Kategori (30 puan): Okuma yazmayı öğrendiğiniz yıl ilk kez yayınlanmış bir kitap

* Ben şimdi 1991'de yayımlanmış kitap nereden bulayım bilemiyorum ki... :-((

15. Kategori (40 puan): Bir üçleme veya aynı seriden üç kitap

* Max Gallo - Mavi (Mariella) , Beyaz (Mathilde) , Kırmızı (Sarah)  Fransız Devriminden günümüze bir ailenin hikayesi. Bunu da annem okumuştu, ben okumamıştım, kütüphemizden sevgilerle... Her kitap 350-400 sayfa civarında)